Zwartewoud trekking praktisch

Zwarte Woud als wandelgebied

Heel interessant - wandelaars zijn hier overal welkom. Er lopen een aantal lange-afstandswandelwegen (Fernwanderwege) door het gebied, met de Westweg, de Ostweg, de Schluchtensteig en de hiermee deels samenvallende Querweg als belangrijkste.
Bij de planning was mijn grootste bezorgdheid het vermijden van lange saaie stukken langs min of meer horizontale bosexploitatiewegen door eindeloze duistere pijnboombossen. De combinatie van de mooiste etappes van de Schluchtensteig met de mooiste etappes van de Westweg was de ideale oplossing. Hier vind je de pittigste stukken, waar ik als gedreven bergwandelaar naar op zoek was.

Qua periode zijn het voorjaar en vooral de herfst ideaal. Prachtige kleuren en als het zonnig weer is heb je zalige uitzichten. De zomer is het er eigenlijk te druk en in de winter moet je schipperen tussen gewoon wandelen en langlaufen afhankelijk van de sneeuwhoeveelheden.
Ik koos voor de herfst en had een fantastische wandelervaring.
Opgelet : veel (berg)hotels sluiten van eind oktober tot de kerstperiode.

De markering is enigzins anders dan wat we gewoon zijn op onze eigen GR-paden.
Elke lange-afstandswandeling heeft zijn eigen ruitvormig symbool. Alleen worden deze maar heel spaarzaam op bomen en tussenpunten aangebracht. In de praktijk loop je van kruispunt naar kruispunt. Bij kruispunten zonder wegwijzers ga je rechtdoor. Bij kruispunten met wegwijzers krijg je een hele kerstboom aan opties waarop tientallen mogelijke doelen samen met de afstand (en het tochtsymbool indien van toepassing) je ogen doen schemeren. Eens je het systeem gewoon bent werkt het heel vlot.
Laat je (zeker op de hoger gelegen etappes) niet afleiden door de markeringen voor langlaufers of snowshoers.

De meest complete website met wandelinformatie is https://www.schwarzwald-tourismus.info. Ze bevat o.a. een heel uitgebreide beschrijving van iedere etappe, met aanduiding van de bushaltes en hotels op en dicht bij de wandelroute, aanbieders van complete pakketten, van bagagetransport enz.
Ik gebruikte delen van deze routes : 
Westweg : Pforzheim - Basel (12 à 13 etappes) (laatste drie dagen van de tocht)
Ostweg : Pforzheim - Schaffhausen (10 etappes) (eerste dag van de tocht)
Schluchtensteig : 6 etappes met vooral Wutachslucht en Schluchtsee (eerste drie dagen van de tocht)
Querweg : Freiburg - Bodensee (8 etappes)

Kaarten : op de GPS kwam de Alpen-kaart van Openstreetmap. In de rugzak enkele kaarten van de Freizeitskarten Baden-Würtenberg namelijk F509 (Waldshut-Tiengen) en F508 (Lörrach). Die gaven een goed overzicht maar waren met hun 1:50 000 te weinig gedetailleerd.

GSM : ongeveer de helft van de tijd geen bereik. Vooral in de Wutachschlucht is er niets. Ik vond het merkwaardig dat veel hoge toppen vol staan met telecom-apparatuur, maar dat er in de berghotelletjes geen 3G en amper bruikbare WiFi is.

Bereikbaarheid

Met de auto ca. 7 uur rijden vanuit Vlaanderen.
Met de trein een stuk vlugger : TGV naar Strassbourg of TGV-Lyria naar Basel en van daaruit vlot (minimaal 1 keer per uur) naar de start- en eindpunten van deze wandelroute.

Binnen het Zwarte Woud kan je in de praktijk altijd gratis de bus of de lokale treinen nemen met de Konus-kaart. Deze krijg je vanzelf bij het aanmelden in hotel of camping.  

Etappes

De afstanden zijn zoals ik ze zelf gelopen heb. Deze zijn 5 - 10% langer dan de beschreven route, omdat ik het niet kan laten om allerlei zijsprongetjes en extra's in te lassen.

Dag 1. Schaffhausen - Achdorf : 25 km + 1100 m

Ostweg + afkorting over lokale paden. 
Schaffhausen wordt per trein het vlotst bereikt via de Deutsche Bahn (en niet via Zwitserland). Overnachting in de jeugdherberg, een prachtig gelegen 16° eeuws kasteeltje midden in een park. De normale manier om vanuit Schaffhausen het langeafstandsnetwerk van het Zwarte Woud te nemen is de Ostweg. Deze maakt een nodeloze omweg door Stühlingen waardoor de etappe te lang wordt voor 1 dag en te kort voor 2 dagen. 
In plaats daarvan nam ik aan de Randenturm de afdaling naar Beggingen en het smokkelpad naar Grimmelshofen om daar terug op de Ostweg aan te sluiten.
Hoogtepunten van de tocht :
- de uitzichten op de top van de Randen met vooral de Randenturm
- de smalle paadjes in de kalksteenrotsen in de Wutachkloof tussen Grimmelshofen en Achdorf

Overnachting in Scheffelinde. Behoorlijk wandelvriendelijk, maar er zijn betere adressen (die toe of volgeboekt waren zoals Haus Gisela en een Tibetaans aandoende B&B/slaapzolder die ik pas ter plaatse ontdekte)

Dag 2. Achdorf - Schattenmuhle : 25 km + 925 m

Schluchtensteig + extra lus over lokale paden.
Deze korte etappe kan je gemakkelijk wat aanrijken met een extra lus.
In 2016 lag die voor de hand : vlak na de samenvloeiing met de Gauchach was de gewone route afgesloten. Dus in plaats van het saaie alternatief over boswegen koos ik voor de veel uitdagender Gauchachslucht + Engeschlucht om Bachheim te bereiken. Vandaaruit opnieuw verder met de Schluchtensteig.

Hoogtepunt van de tocht : zodra je de brede vallei in Achdorf achter je laat is dit één aaneenschakeling van interessante stukken.

Overnachting : er is maar één hotel in de kloof en dat is ook nog eens heel vriendelijk en goedkoop. Geen twijfel mogelijk : Schattenmühle.

Dag 3. Schattenmühle - Titisee : 26 km + 1075 m

Schluchtensteig + Querweg.
De eerste helft van de etappe volgt verder de Schluchtensteig.
Een stop aan een supermarkt mag niet ontbreken. Ik koos voor Lenzkirch, maar eigenlijk is het logischer om de inkopen te doen in Titisee. Dus na Lenzkirch deed ik een doorsteekje naar de Querweg (terwijl ik die een kilometer of 2 voor Lenzkirch ook had kunnen nemen).
Hoogtepunten :
- de Rauberschlose rots die indrukwekkend recht boven de Wutach uittorent
- het uitzicht van de top van de Hochfirst (als het mooi weer is natuurlijk).
Het pad langs de Titisee viel erg tegen. Veel te druk en het meer zit veel te vaak verstopt achter struiken.
Overnachting : mogelijkheden zat. Ik koos voor de jeugdherberg in Titisee.

Dag 4. Titisee - Todtnauberg : 23 km +1050 m

Westweg + extra lokale lus.
De tiende etappe van de Westweg wordt in de topo's geroemd als "de Koningsetappe". Dat is eigenlijk gewoon zeggen dat hij aan de erg zware kant is en dat er geen tijd is voor de langere maar veel interessantere variante langs de Feldsee - Karl Egon Weg - Seebück.
10° en 11° etappe van de Westweg worden dus over drie etappes herschikt.
De overnachting is in de jeugdherberg van Todtnauberg. Ideaal gelegen, bovenaan dit skidorpje, minder dan 2 km van de Westweg verwijderd.
Hoogtepunten :
- de Feldsee
- de machtige open kam van Seebück - Feldberg - Stübenwasen

Dag 5 : Todtnauberg - Haldenhof : 26 km +900 m

Westweg + extra lokale lus op het einde.
Supergemakkelijk routeverloop (behalve op de top van Belchen waar heel wat paden afgesloten zijn wegens erosieproblemen). Deze etappe was wat aan de korte kant maar een bijkomende lus op de top van Belchen of een bezoekje aan het meertje bij Nonnenmatweiher zijn interessante extra's (die laatste kan ook bij de start van de volgende dag).
Hoogtepunten :
- de afdaling naar Wiedener Eck
- Belchen.
Het hotelletje van Haldenhof ligt gewoon op de Westweg. Niet direct het goedkoopste maar wel wandelvriendelijk.

Dag 6 : Haldenhof - Kandern : 23 km + 700m

Westweg
Opnieuw geen gedoe om de route te vinden. De route volgt er vaak paden parallel met de bosexploitatiewegen, maar je vindt er het Westwegsymbool om de paar tientallen meter, zoals bij de GR-paden bij ons.
Het hoogtepunt is natuurlijk de top van Blauen. Maar mis ook de ruïne van Sausenburg niet.
In Kandern zijn er massa's mogelijkheden om te overnachten.

Dag 7 : Kandern - Lörach - Basel

Westweg.
Korte etappe door opnieuw een heel ander soort landschap. Lager gelegen, dichter bij dorpen, hier en daar een wijngaard en op het einde langs een rechtgetrokken rivier.
Een ideale halve dag wandeling vooraleer je in Lörach de trein naar het station van Basel neemt en verder naar huis.
Ik besloot uiteindelijk om deze etappe te laten vallen.